Ptaszyniec kurzy jest problematycznym w zwalczaniu pasożytem atakującym kury hodowane w kurnikach przydomowych oraz przemysłowych. Skutki jego inwazji to pogorszenie ogólnego stanu zdrowia zwierząt, zwiększona śmiertelność osobników w młodym wieku oraz znaczny spadek produkcyjności gospodarstwa. Zatem, czym właściwie jest ptaszyniec kurzy? W jaki sposób można go zwalczać i jak zapobiegać jego pojawieniu się w swoim kurniku? Odpowiedzi na te pytania poszukamy w dalszej części artykułu.

Ptaszyniec kurzy – podstawowe informacje

Ptaszyniec kurzy (z łac. Dermanyssus gallinae) jest zaliczany do roztoczy. Dorosłe osobniki charakteryzują się szarożółtą barwą oraz długością od 0,5 do 1 milimetra. Kształt ich ciała jest zależny od stopnia najedzenia – głodne pasożyty są podłużne i spłaszczone, a najedzone przybierają formę kulistą. 

W cyklu życia ptaszyńca kurzego wyróżnia się kilka etapów. Tak więc dorosła samica po spożyciu krwi zaczyna składać jaja (ich liczba może sięgać do 8 na dzień). Już po około 2-3 dniach, o ile warunki są odpowiednie (temperatura 20-30 stopni Celsjusza i duża wilgotność), wylęgają się z nich larwy. Ich cechą charakterystyczną jest brak potrzeby pobierania pokarmu i szybkie przeistoczenie w postać nimfy, a następnie osobnika dorosłego. Cały cykl trwa w optymalnych warunkach około 7 dni (w chłodniejszych okresach jest wolniejszy), co w połączeniu z dużą ilością składanych jaj sprawia, iż ptaszyniec kurzy bardzo szybko się namnaża. 

Ptaszyniec kurzy – konsekwencje jego obecności w kurniku

Ptaszyniec kurzy jest pasożytem, który bardzo negatywnie wpływa na produkcyjność kurnika. Tak więc zaatakowane zwierzęta mogą cierpieć na niedokrwistość, co przekłada się na ich znaczne osłabienie, wychudzenie, obniżenie nieśności, słabsze przyrosty masy ciała czy też zmniejszenie efektywności paszy. Co więcej w kurnikach zaatakowanych przez ptaszyńca obserwuje się zwiększony współczynnik śmiertelności zwierząt młodych oraz zachowania agresywne niosek w stosunku do piskląt (opisywane są nawet przypadki kanibalizmu). Inną konsekwencją obecności ptaszyńca w kurniku jest przenoszenie chorób. Spośród nich można wymienić białaczkę drobiu, cholerę, toksoplazmozę czy też salmonellozę.  

Zwalczanie ptaszyńca kurzego – jaki preparat na ptaszyńca wybrać?

Najbardziej preferowanym sposobem zwalczania ptaszyńca jest zwalczanie zintegrowane. Łączy ono w sobie metody chemiczne, mechaniczne oraz fizyczne. Warto również stosować dodatki paszowe. Ich przykładem może być między innymi preparat na ptaszyńca Micon oparty na naturalnych, w pełni bezpiecznych i obojętnych dla produkowanych jaj i mięsa olejkach eterycznych zawartych w trawie cytrynowej i goździkach. Istotą jego działania jest odstraszanie ptaszyńca, co pozwala na jego odseparowania od pożywienia (kurzej krwi) i zapobieżenie zarażaniu osobników zdrowych.

Metody chemiczne to również preparaty na ptaszyńca bezpośrednio zabijające pasożyty (biobójcze). Jeśli chodzi o sposoby termiczne, to preferowane przez hodowców jest wygrzewanie pomieszczeń (skuteczne jest utrzymywanie temperatury powyżej 35 stopni przez minimum 48 godzin). Metody mechaniczne to nic innego jak dokładne sprzątanie kurnika, a tym samym fizyczne usuwanie wszystkich postaci rozwojowych pasożytów.   

Słowem zakończenia, ptaszyniec kurzy stanowi duży problem dla hodowców kur. Jego występowanie w danych gospodarstwie istotnie wpływa na obniżenie zysków i wymusza ponoszenia dodatkowych nakładów na środki go zwalczające.