Mykotoksyny to substancje toksyczne wytwarzane przez niektóre gatunki grzybów pleśniowych. Wiele z nich wykazuje szkodliwe odziaływanie zarówno na ludzi, jak i na zwierzęta. Zabezpieczenie trzody chlewnej przed skutkami zatrucia mykotoksynami jest bardzo poważnym wyzwaniem.

Mykotoksyny – jak przedostają się do organizmu?

Najczęściej do zatrucia zwierząt mykotoksynami dochodzi w przewodzie pokarmowym. Choroba związana jest bezpośrednio z tym, w jaki sposób i czym karmimy zwierzęta. Zakażenie następuje zwykle na skutek podawania zwierzętom pasz zbożowych. Aby ograniczyć ryzyko choroby, należy upewniać się, w jakich warunkach rosło, było zbierane i przechowywane zboże użyte przy produkcji pokarmu dla trzody. Nadmierna ekspozycja na niekorzystne czynniki atmosferyczne przyspiesza rozwój mikroflory pleśniowej, z której powstaje grzybnia umożliwiająca rozwój mykotoksyn. Wśród tych czynników możemy wymienić wilgoć i wysoką temperaturę powietrza. Ryzyko zatrucia i jego skala zależą także od stężenia substancji toksycznych w podawanym pokarmie. Żywienie świń zanieczyszczoną paszą skutkować będzie negatywnymi następstwami zdrowotnymi, a także wadami rozwojowymi w przypadku młodych.

Wpływ mykotoksyn na zdrowie trzody

Mykotoksyny stanowią szczególnie duże zagrożenie dla życia prosiąt. Jeśli maciora była karmiona skażoną paszą, może urodzić martwe prosięta. Toksyny estrogenne (zearalenony) poważnie zaburzają funkcje rozrodcze, a do głównych skutków ich działania zalicza się: obumieranie płodów, bezmleczność poporodową, niska liczebność kolejnych miotów, a także ciąże urojone. Prosięta urodzone przez maciorę, którą karmiono toksyczną paszą w ostatnich etapach ciąży, rozwijają się bardzo wolno – część z nich w niedługim czasie umiera. Podobnie zatrucie knurów mykotoksynami wiąże się z ograniczeniem ich zdolności reprodukcyjnych. Obniżone libido, spadek jakości i ilości plemników, a nierzadko nawet zanik jąder to główne konsekwencje przedostania się szkodliwych toksyn do organizmu.

Obecność w paszy innych mykotoksyn – trichotecentów – to powszechne i bardzo groźne zjawisko. Podawanie pasz skażonych tą toksyną wywołuje:

• zapalenie jelit i biegunki,
• brak przyrostu masy ciała,
• znacznie obniżony apetyt,
• poronienia i niepłodność.

Prawidłowe i bezpieczne żywienie świń powinno być wspomagane przez premiksy dla trzody, a także innego rodzaju preparaty, które pozwolą organizmom na zniwelowanie szkodliwego wpływu mykotoksyn. Środki na bazie m.in. roślin, ziół czy kwasów organicznych pochłaniają obecne w paszy toksyny i wspierają proces ich neutralizacji w przypadku spożycia. Zastosowanie np. premiksu Toxiban Max zawierającego takie składniki czynne jak bentonit, lecytyna czy luteina, chroni trzodę przed opisanymi wyżej skutkami zatrucia mykotoksynami, a także poprawia wydajność produkcji i ogólny dobrostan zwierząt.